‘De emancipatie van de ruimte’ volgens TANK Architecture

Dit artikel verscheen eerder in het Locatieonderzoek 2017-2018.

Wie het voorrecht gehad heeft bovenin de A’DAM Toren in The Loft te zijn geweest, hoeft niet overtuigd te worden van hoe mooi en bijzonder die locatie is. In onze zoektocht naar de perfecte evenementenlocatie ligt het dus voor de hand om te spreken met de ontwerpers ervan: TANK Architecture & Interior Design – die overigens ook tien andere verdiepingen van de A’DAM Toren ontwierpen, en daarnaast verantwoordelijk zijn voor het design van talloze andere fraaie evenementenlocaties.

Tommy Kleerekoper, samen met Sanne Schenk en Menno Kooistra oprichter van TANK Architecture & Interior Design, is misschien wel de grondlegger van de ‘mixed-use evenementenlocatie’ – een type locatie dat de laatste jaren enorm groeit in populariteit. In 2006 begon hij al met het verhuren van zijn woonruimte aan bedrijven, voor workshops, brainstormsessies of vergaderingen. “’s Morgens verzamelden we alle teddyberen en autootjes en maakte de boel snel aan kant, om vervolgens de bankiers binnen te laten die een meeting of workshop in ons huis organiseerden. Het was soms veel gedoe, maar ook erg leuk. Er gebeurt tenminste wat, de ruimte wordt optimaal benut.”

Visie

Dat brengt ons meteen tot de kern van de visie van TANK, die Tommy in één zin weet te omschrijven als ‘de emancipatie van de ruimte’. “Mixed-use en multi-purpose gebouwen of locaties, daar geloof ik heilig in. Het is niet alleen het antwoord op het toenemende gebrek aan ruimte en de immer groeiende behoefte aan duurzame oplossingen, het maakt locaties ook heel interessant en levend.”

Tommy vervolgt: “Als je een locatie inricht voor alleen vergaderingen, beperk je de ruimte enorm. Als er niet vergaderd wordt, gebeurt er ook niets. En eigenlijk is dat doodzonde. Als je iets opzet met die enkele bestemming, krijg je op een gegeven moment problemen. Je ziet het nu aan het overschot aan kantoorruimte, ruimte die niet makkelijk te transformeren is tot woonruimte. Terwijl daar juist weer een groot gebrek aan is. Dat heeft ook te maken met bureaucratie: de regelgeving en bestemmingsplannen vormen een beperking voor de emancipatie van de ruimte, en daar moet nodig wat aan gedaan worden.”

Trends en de maatschappij

Mixed-use en multi-purpose locaties zijn trends, die volgens Tommy gestoeld zijn op brede stromingen in de maatschappij. “Mixed-use is bijvoorbeeld het antwoord op een toenemend bewustzijn van de maatschappij, dat we zuinig moeten zijn op onze aarde. Dat ligt voor de hand. Maar trends in interior design zijn vaker te verklaren aan de hand van ontwikkelingen in de maatschappij.”

Tommy koppelt trends aan bepaalde periodes: “Als we bijvoorbeeld terugkijken naar de jaren ’90, is men bezig met het millennium en met de toekomst, dus er was veel ruimte voor vernieuwende dingen en optimisme. Dat zag je terug in de mode en in interior design: veel futuristisch design, gekleurd haar en donkere clubs werden witgeverfd. Als we fast forwarden naar 2002, na de Twin Towers, Irak en de eerste bankencrisis, vindt er een ommekeer plaats. Het optimisme van de nineties begint scheurtjes te vertonen en de economie ligt op zijn gat. Dat kwam weer naar voren in de ontwerpen: die werden donkerder en rauwer. Er ontstond een behoefte aan ‘echt’ omdat er geen vertrouwen meer was in autoriteiten, alleen nog in wat men zelf kon waarnemen. Voor mijn gevoel zien we anno 2017 weer een vergelijkbare periode als de jaren ’90. We zijn uit de crisis, er is optimisme en positivisme en weer ruimte voor vernieuwing.”

Industrial vintage

Tommy legt uit dat de huidige trend van industrial design is voortgevloeid uit de crisisperiode en een tegenbeweging vormde voor het gepolijste, strakke maar ook vaak neppe design van de jaren ’90. “Industrial vintage, de jarenlang dominante trend voor locaties, is eigenlijk over komen waaien uit het meatpacking district in New York en Berlijn, dat begin jaren ’00 helemaal hot was. Het industriële sloot naadloos aan op de honger naar authenticiteit – what you see is what you get. Vintage past bij dat verlangen naar het verleden dat je ziet groeien in een periode van crisis.”

Tommy snapt de populariteit van industriële locaties: “Het mooie van industrial vintage is dat iedereen het heeft omarmd, van hippe mediabedrijven tot bankiers. Bovendien, en dat sluit weer aan op de behoefte in de maatschappij: het is zonder opsmuk. Dat is nu wat over is gebleven van de industrial vintage-periode: authenticiteit. Want de avant-garde is inmiddels zo’n beetje klaar met industrial vintage, maar de behoefte aan authenticiteit blijft.”

Storytelling

Naast die behoefte aan authenticiteit voorspelt Tommy voor de komende periode ook een toename van een nu al snelgroeiende trend: locaties die een verhaal vertellen. Ofwel: ‘storytelling’. “Daar komt mixed-use ook weer bij kijken. Als voorbeeld kun je denken aan een prachtige fotostudio die ook verhuurd wordt voor meetings of events. Het is dan per definitie authentiek: er wordt geen fotostudio gefabriceerd om de suggestie te wekken dat je in een fotostudio bent, maar je zit in een daadwerkelijke fotostudio. Voor storytelling hoef je ook niets te doen: de fotostudio wordt echt gebruikt en vertelt daarom zijn eigen verhaal. Een vergelijkbaar voorbeeld: voor The Loft hadden wij het concept bedacht dat de ruimte een super loft is van een bobo uit de muziekindustrie. Er staat een gitaar en een piano, een bed, een lounge; het is echt net een artiestenwoning. Dat voel je als je in de ruimte bent, en dat geeft het karakter. Toegegeven: dat is dan niet zo authentiek, maar het wordt werkelijkheid als er echt artiesten verblijven. Dat gebeurt dus ook.”

TANK maakt ruimten waar mensen willen komen en blijven, waar ze zich fijn voelen. Maar TANK maakt ook graag een statement. The Loft is daar een mooi voorbeeld van. En het meest recente project, de silo’s in Zeeburg, past ook weer helemaal in het portfolio. “Het is onze ambitie om de meest onverwachte locaties te creëren. Ik speel bijvoorbeeld al heel lang met het idee om iets te doen met een oud, leegstaand zwembad. Hoe spannend is het om in zo’n omgeving in het midden van het bad, tussen de karakteristieke blauwe tegels een geweldig diner te serveren?”