‘De Drijfveer’: duurzaam vergaderen in Almere
De volgende Floriade is pas over vijf jaar, maar de jonge voorhoede van de Floriade 2022 is onder de naam Urban Greeners al volop bezig met innovatieve, klimaatneutrale projecten op te zetten in aanloop naar de mondiale tentoonstelling. Voor Koen Kaljee, een jonge ondernemer uit Almere, was dat de kans om zijn groene project ‘de Drijfveer’ te ontwikkelen: een drijvende, mobiele vergaderplek gebouwd met 80% plantaardige bouwproducten.
Almere vormt in 2022 het decor voor de tienjaarlijkse tuinbouwtentoonstelling, waar dit jaar alles in het teken staat van ‘Growing Green Cities’. Dat mag letterlijk genomen worden, want de ambitie is om het terrein na de Floriade in gebruik te nemen als groen stadsdeel van Almere. Daarom wordt bij de inrichting van het terrein nu al gekeken naar groene oplossingen die na de Floriade ook een stedelijke gebruiksfunctie kunnen hebben.
Drie jaar geleden is Koen gevraagd en met zijn architectonische achtergrond lag het voor de hand om het allereerste gebouw voor de Floriade te ontwikkelen. Maar dan wel geheel in harmonie met het thema Growing Green Cities. “Het leek mij leuk om een gebouw te ontwikkelen dat zoveel mogelijk gemaakt is van plantaardige bouwmaterialen. We zijn een zoektocht begonnen: welke bouwmaterialen worden normaal in de bouw gebruikt, en hoe kunnen wij die vervangen met plantaardige producten? Hoe kunnen wij met restafval uit de tuinbouwsector, of met plantaardige producten uit andere sectoren, iets moois bouwen? De Drijfveer is in feite het resultaat van die zoektocht.”
Verantwoorde, lokale producten
Zoekt en gij zult vinden. Koen slaagde erin om een vergaderlocatie te creëren die vervaardigd is uit 80%(!) plantaardige materialen, waarvan ook nog eens 70% uit de regio komt. Daarbij kreeg Koen hulp van enthousiaste ondernemers uit de regio. “In het begin werkten we met een klein budget. We waren deels afhankelijk van sponsoren, en daarnaast hebben we een crowd funding campagne gedaan. Geïnteresseerden konden alvast een dagdeel boeken voor als de Drijfveer af zou zijn. Daarmee hebben we een investering van 16.000 euro bij elkaar verzameld. Ondernemers en de lokale overheid waren allen enthousiast over het project en hebben hun steentje bijgedragen.”
Zo leverde Staatsbosbeheer het hout voor de bouw. “Het grappige was dat wij alleen hout gekregen hebben wat normaal gesproken versnipperd zou worden. Kromme balken zijn niet geschikt als traditionele bouwproducten, maar ik was juist op zoek naar de kromste balken voor mijn dakconstructie. Zo ontstond een omgekeerd effect van wat de normale gang van zaken is: ik had het meest aan de voor normale bouwbedrijven minst bruikbare producten. En ze kwamen ook nog eens uit Almere. Je kunt het nu aan het dak zien: het is krom en het golft een beetje, dus het water valt er ook gelijk af. Van binnen kun je de fraaie balken nog in het plafond zien, dat geeft onze locatie karakter.”
Een ander lokaal product dat gebruikt is voor de bouw, is hennep. “Hier in Almere wordt een aantal hectare hennep verbouwd voor de industrie. In plaats van het gebruikelijke steenwol als isolatiemateriaal hebben wij ervoor gekozen om die hennep te gebruiken. Niet alleen kost steenwol veel energie om te produceren, het is ook nog eens hartstikke giftig spul. Het wordt wel eens ‘het nieuwe asbest’ genoemd. Het mooie aan hennep is dat het niet alleen klimaatneutraal verbouwd kan worden, het is zelfs CO2-negatief. Dat wil zeggen: bij de verbouwing van hennep wordt meer CO2 opgenomen dan uitgestoten.” Als klap op de vuurpijl heeft Koen ook nog eens gebruik gemaakt van lokale schapen. “Hier in Almere lopen schapen op het openbare groen om te grazen en zo een maaier uit te sparen. Diezelfde schapen hebben wij geschoren om het wol vervolgens als behang in de Drijfveer te gebruiken.”
Groene stroom
Natuurlijk is ook nagedacht over energie. “Momenteel hebben wij een aantal zonnepanelen en accu’s op het dak die ons op mooie dagen van stroom voorzien. Op mindere dagen lukt dat niet altijd, dus dan stappen we over op het net. De ambitie is om in 2020 zelfvoorzienend te zijn. Daarvoor gaan we werken met een smart grid. Dat is een belangrijke ontwikkeling op het gebied van groene stroom. Het werkt zo: iedereen in de buurt kan meedoen en als verschillende partijen hun eigen stroomvoorziening hebben, kan je in dat grid samenwerken om overschotten en tekorten met elkaar te compenseren. Op die manier omzeil je wat momenteel de grootste beperking voor groene stroom is: opslag.”
Zaken
De zaken gaan goed voor Koen en zijn Drijfveer. “In het begin waren we blij als we twee boekingen in een week hadden, nu wordt dat aantal steeds hoger en stabieler. En het zijn niet alleen ‘groene’ ondernemers die bij ons komen. Alle bedrijven zijn welkom. Sterker nog, bedrijven die nog helemaal niks hebben met groen ondernemen raken misschien door ons project overtuigd van de mogelijkheden.”
Maar het zakelijke succes is voor Koen niet het enige belang. Dat blijkt wel uit het feit dat hij twee jaar lang op water en brood heeft geleefd om de Drijfveer te realiseren. “Er is nog veel werk te verrichten in Nederland op het gebied van verantwoord ondernemen. In de tuinbouwsector en gewoon de leefomgeving van mensen, maar ook in de gezondheidszorg op het gebied van eten en bijvoorbeeld in de bouw er valt nog veel winst te behalen. Bloemen en planten kunnen daar een belangrijke rol in spelen. Ik vind het goed dat de Floriade nu veel meer dan vroeger niet alleen een tentoonstelling van mooie tulpen is, maar ook een poging doet om bezoekers bewust te maken van de mogelijkheden die er zijn om klimaatverandering tegen te gaan. Ik heb zelf met eigen ogen de gevolgen van klimaatverandering op de Noordpool gezien. Er kan en moet veel meer gebeuren om de uitdaging waar we met zijn allen voor staan aan te gaan.”
