Hoe het Muziekgebouw aan ’t IJ zich onderscheidt met culturele innovatie en duurzame programmering
Bij innovatie denken we al snel aan technische hoogstandjes. Die zijn er bij Muziekgebouw aan ’t IJ ook volop te vinden, maar bij deze locatie draait het ook om culturele innovatie en duurzaamheid. Daarmee draagt het Muziekgebouw bij aan de toekomst van cultuur en worden de grenzen van de gangbare muziekpraktijk continu opgezocht. Door je zakelijke evenement bij deze bijzondere venue te organiseren, ben jij ook onderdeel van deze culturele innovatie. We spreken Algemeen Directeur Boudewijn Berentsen voor deze editie van ‘Locatiehouder aan het woord’.
Terwijl Boudewijn op zijn vierentwintigste in het laatste jaar van zijn studie politicologie zat, werd hij gegrepen door klassieke muziek. Hij overwoog te stoppen met zijn studie en het roer om te gooien. “Ik luisterde destijds vooral popmuziek. Mijn broer deed het conservatorium en zei op een zeker moment ‘luister hier eens naar’. Dit was de 4e symfonie van Gustav Mahler. De muziek roerde me en zette me aan het denken”, vertelt Boudewijn.
“Maar mensen om me heen zeiden terecht dat ik beter mijn studie af kon maken. Dat deed ik en vanuit daar ging ik aan het werk bij vakbeweging FNV.” Jarenlang reisde hij door Europa om ondernemingsraden te begeleiden. Maar zijn passie voor muziek bleef: “Als ik ooit nog eens de kans zou krijgen om in de buurt van muziek te komen, zou ik die kans met beide handen aangrijpen. In 2008 kwam daar de vacature voor Zakelijk Directeur bij het Muziekgebouw aan ’t IJ, et voilà.”
Muziekgebouw aan ‘t IJ
Boudewijn leeft zijn droom van toen hij begin twintig was, het moment dat het vuur in hem ontbrandde voor klassieke muziek. Hij draagt bij aan de programmering en is sinds 2023 Algemeen Directeur van het Muziekgebouw. Boudewijn: “Het Muziekgebouw aan ’t IJ wil vooroplopen en spraakmakend zijn. Dat zie je terug in de programmering en de bijzondere concerten die we organiseren, maar ook in initiatieven zoals ons eigen productiehuis.”
Binnen het productiehuis, dat sinds 2023 bestaat, krijgen jonge makers de kans om hun talent te ontwikkelen en nieuwe dingen te maken. Denk aan componisten en beeld- en geluidkunstenaars. Boudewijn legt uit: “De jongere generatie trekt zich weinig aan van genres en vormen van kunst, ze combineren naar hartenlust. Vanuit het Muziekgebouw willen we maximaal ruimte bieden aan de vernieuwing van kunst en de gangbare muziekpraktijk. Oftewel, culturele innovatie.”
Met je event bijdragen aan de toekomst van cultuur
Ondanks dat het Muziekgebouw aan ’t IJ in 2005 gebouwd is met 100% focus op muziek, is het Muziekgebouw ook zeer geschikt voor evenementen. Vanwege de grote flexibiliteit van de zaal, de ruime mogelijkheden voor subsessies en de mogelijkheid om de publieke ruimtes in het gebouw in te richten als beursvloer. En niet te vergeten de optimale ligging vlak aan de ring (parkeergarage onder het gebouw) en Amsterdam CS op loopafstand.
Het Muziekgebouw verzorgt nu jaarlijks rond 80 zakelijke evenementen. “Het is prachtig om de kwaliteiten van onze locatie in te zetten voor hele andere doeleinden dan waarvoor het ontworpen is. Van congres, beursvloer en tv-opnames tot bedrijfsfeest. Klanten die hun evenement bij ons organiseren, kiezen vaak bewust voor een culturele locatie, zodat ze met hun evenement bijdragen aan de toekomst van cultuur”, aldus Boudewijn.
Als er één ding goed geregeld is bij het Muziekgebouw, is het de sublieme akoestiek. Dat is natuurlijk ook een vereiste wanneer je 300 concerten per jaar organiseert en de absolute wereldtop op het podium hebt staan. Door het beweegbare plafond meters in hoogte te verstellen, creëer je demping of juist nagalm. Ook komt er geen enkel geluid van buiten naar binnen. Boudewijn: “Hierdoor is er volop aandacht voor dat waar het om draait. Zowel tijdens concerten als tijdens het verhaal van zakelijke sprekers is stilte belangrijk en ook ontzettend krachtig. De stilte en de akoestiek bij het Muziekgebouw zijn van het hoogste niveau.”
Duurzame keuzes
Stel: je hebt fantastische creaties gemaakt tijdens een beurs bij het Muziekgebouw, maar doet erna eigenlijk niets meer met dit materiaal. Dan helpt deze venue je uit de brand. Boudewijn legt uit: “Alles wat we doen gaat zo duurzaam mogelijk en dat verwachten we ook van onze leveranciers en klanten. We kijken of het materiaal hergebruikt kan worden. Ik heb liever dat een collega hout van een afgeschreven beursstand meeneemt omdat hij het thuis voor zijn schuur kan gebruiken, dan dat het weggegooid wordt. En als het toch weg moet, dan weten we zeker dat het wat betreft recycling goed geregeld is. Daarover zijn duidelijke afspraken met de afvalverwerker.” Aandacht voor duurzaamheid gaat natuurlijk verder dan recycling, maar dat hoef je het team van Muziekgebouw aan ’t IJ niet te vertellen…
Duurzaam programmeren
Bij de bouw is destijds een goede koude warmte installatie geïnstalleerd en sinds 2018 liggen er 1.000 zonnepanelen op het dak. Het Muziekgebouw beschikt over een BREEAM-certificaat, waarmee deze venue voldoet aan de internationale standaard van gebouwen op het gebied van duurzaamheid en energie-efficiëntie. “Waar we nu onder andere mee bezig zijn is zero emission”, vertelt Boudewijn. “Wat uitdagend is, aangezien er vaak internationale musici op ons podium staan. We gaan in gesprek met groepen die we programmeren, om te kijken in hoeverre het mogelijk is dat ze zo min mogelijk vliegen. Kunnen ze bijvoorbeeld met de trein wanneer ze door Europa toeren? We merken dat niet alleen wij daarmee bezig zijn, maar ook musici, ensembles en orkesten. Ook zij willen het milieu zo min mogelijk belasten met hun activiteiten. Het is prachtig om op dat vlak de handen ineen te slaan.”
Maar het Muziekgebouw gaat verder. Wanneer we het hebben over duurzaam programmeren, gaat dat niet alleen over reisbewegingen en de uitstoot van leveranciers. Er zijn bijvoorbeeld componisten die erg met het onderwerp bezig zijn en die zich voor hun stukken laten inspireren door de natuur. Dit soort stukken zie je bij het Muziekgebouw absoluut terug in de programmering.
