Great to do – Air Combat Europe is ‘Top Gun’ in de polder

Air Combat Europe

Het is de jongensdroom van vrijwel iedere man: net als in de film Top Gun halsbrekende toeren uithalen met peperdure gevechtsvliegtuigen. Air Combat Europe (ACE) in Lelystad is de eerste organisatie in Europa die deze droom werkelijkheid maakt. Sinds september bieden zij particulieren en organisaties de mogelijkheid om op professionele wijze een air combat-vlucht te ervaren. Ervaren F-16 vliegers nemen je mee het luchtruim in vanaf Lelystad-Airport, en laten je daar kennis maken met de wondere wereld van het luchtgevecht. Ook zonder enige vliegervaring: we gaan in één dag van rekruut naar ‘fighter-ace’. “Het is eigenlijk een advanced vliegles”, legt Jan Willem van Doorn uit namens ACE. “Dankzij het feit dat we vliegen met ervaren F-16 piloten, kunnen we een vliegles in een spectaculair jasje gieten.”

‘Advanced’ vliegles

Met twee Blackshape vliegtuigen vliegen we richting Harderwijk, in formatie, vlak naast elkaar. Zo dicht op elkaar, dat ik de spanning kan zien op het gezicht van de passagier van het andere vliegtuig en de serieuze gezichtsuitdrukking van piloot ‘BamBam’. ‘Fumes’ en ‘BamBam’ – oorsprong van de bijnamen bij de redactie onbekend – wisselen regelmatig handgebaren uit, waarop we in strak georganiseerde manoeuvres om elkaar heen zwieren. Dan weer vliegt een van ons voorop, dan weer zijn we naast elkaar, al cirkelend boven de Randmeren. Onder ons glinstert het water van het Wolderwijd en het Nuldernauw. Het is Top Gun boven de polder.

Maar hoe dicht we ook op elkaar komen en hoe graag we elkaar ook willen neerschieten, veiligheid en discipline staan bij alle vluchten voorop, zo vertelt Jan Willem van Doorn. De voormalige luchtmachtofficier richtte ACE op samen met enkele oud-F-16 piloten. Hierdoor werken bij de organisatie alleen zeer ervaren vlieginstructeurs. Alle piloten hebben ervaring opgedaan tijdens luchtoperaties van de Koninklijke Luchtmacht boven de Balkan en het Midden Oosten en hebben ruime vliegervaring als instructeur van militaire F-16-piloten. De Blackshape vliegtuigen waarmee ze nu vliegen zijn gloednieuw en worden perfect onderhouden.

Zelf achter de knuppel

Na een poosje ‘in formatie vliegen’ gaan we uit elkaar. Het andere toestel vertrekt richting Zeewolde, mijn vliegtuig boven Harderwijk, waar ik zelf de stuurknuppel mag pakken om te oefenen met het nemen van bochten. Al snel draaien we op volle snelheid cirkels, terwijl de G-krachten door mijn lichaam gieren. Wat heftig dit! De piloten waarschuwden van te voren al: “Het belangrijkste is dat je samen met de instructeur de grens opzoekt, maar het wel leuk houdt. Het is niet de bedoeling dat je ziek uit het vliegtuig komt. Dus geef je grenzen aan, dan passen we de vlucht daarop aan.”

Na een poosje rondvliegen en wennen gaan we in de aanval. We scheren achter de vijand aan, die al draaiend aan mijn aanval probeert te ontkomen. Precies zoals ‘Fumes’ eerder bij de briefing uitlegde. Met twee miniatuurvliegtuigjes beeldde hij een luchtgevecht uit, waarbij het ene vliegtuig achter de andere aanzit. “Je doel is om in gun range te komen, door achter de ander te blijven vliegen. Het enige wat de ander kan doen is blijven wegdraaien in dezelfde richting, want elke andere kant is nadelig. Het allerbelangrijkste is dat je de ander blijft zien. Houd elkaar in het snotje, anders is het lose sight, lose fight.”

Luchtgevechten

Op het moment zijn de vliegtuigen nog niet uitgerust met wapens, dus ‘echt’ schieten is nog niet mogelijk. We drukken op de radioknop, en roepen ‘Guns, guns, guns!’. Dat maakt het niet minder spectaculair, de adrenaline giert door mijn lichaam als ik de vijand op de korrel neem en is op het moment van schrijven nog steeds voelbaar. Toch wil ACE komend jaar de vliegtuigen al uitrusten met een speciaal systeem, waarbij punten real time worden bijgehouden en er zelfs rook vrijkomt als je vliegtuig wordt ‘geraakt’. Lasergamen in de lucht, eigenlijk.

Air Combat Europe is de eerste en vooralsnog enige organisatie in Europa die een air combat-ervaring aanbiedt. Het concept leent zich bij uitstek voor events met het thema luchtvaart, vertelt Jan Willem van Doorn. “Van kleine groepjes die alleen een vlucht willen maken, tot hele grote evenementen. We kunnen gebruik maken van de hangar en tenten neerzetten op eigen terrein, maar als we bijvoorbeeld het Aviodrome erbij betrekken kun je hier met honderden mensen terecht.”

Flexibel

Mooi aan het concept is dat het flexibel is: de thuisbasis van ACE is Lelystad, maar de vliegtuigen kunnen ook naar andere vliegvelden worden gevlogen. Van Mallorca tot Texel dus. Een mooi voorbeeld van een event was voor een financiële instelling uit Londen, waarvan een groep een dag over kwam. “Zij vlogen van London City op Rotterdam The Hague Airport. Daar stonden wij op ze te wachten met vier Cessna’s, om ze daarmee naar Lelystad te vliegen. Onderweg konden de deelnemers meteen al zelf achter de stuurknuppel en stukjes vliegen.”

In Lelystad kreeg de groep een briefing, waarna ze om beurten de lucht in gingen voor de luchtgevechten. “Voor degenen die wachtten hebben we de tijd gevuld met het bekijken van een officiële luchtmacht trainingsvideo, we hebben in de hangar met netten een parcours gemaakt, waar ze met drones konden racen. We maakten een vlucht met de Catalina, een watervliegtuig uit de Tweede Wereldoorlog, waarmee we een landing maakten op het IJsselmeer. En tussendoor konden ze strijden om de ACE bokaal. We maken er een heel circus van!”

Het mag duidelijk zijn: Air Combat Europe is één van de stoerste, spectaculairste, meest over the top activiteiten die mogelijk zijn in Nederland of zelfs in heel Europa.

[Foto’s: Frank Crebas]